Për Ty — “Ne nuk do të pushojmë derisa të kemi drejtësi, derisa të gjithë njerëzit, izraelitë dhe palestinezë, nga lumi në det të mund të jetojnë në liri paqësore”, tha Andy McDonald, një deputet laburist, në një protestë në Londër të organizuar nga kampanja Solidariteti Palestinez.

Tre ditë më vonë, McDonald u pezullua nga partia në pritje të një hetimi, duke e lënë ish-ministrin e kabinetit për momentin si i pavarur.

Disa mendojnë se vendimi ishte i rëndë, ndërsa të tjerë e shohin atë si një shenjë të udhëheqjes së fortë nga Keir Starmer, ndërsa lideri laburist përpiqet të tërheqë një vijë të qartë midis tij dhe paraardhësit të tij, Jeremy Corbyn.

Çelësi për të kuptuar pse partia reagoi kaq fuqishëm është katër fjalë nga fjalimi i McDonald’s — dhe konteksti në të cilin u fol.

“Nga lumi në det” është një fragment nga një slogan i përdorur që nga vitet 1960 nga një sërë njerëzish me një sërë qëllimesh. Slogani shihet në perspektiva të ndryshme, nga gjenocidi deri tek demokracia.

Thënia e plotë thotë: “Nga lumi në det, Palestina do të jetë e lirë” — një referencë për tokën midis lumit Jordan, i cili kufizohet me Izraelin lindor dhe Detit Mesdhe në perëndim.

Çfarë do të thotë kjo për Izraelin dhe popullin hebre?

Disa pretendojnë se terminologjia është e lidhur me qëllim gjenocidal. Në vitin 1966, udhëheqësi sirian Hafez al-Assad, babai i diktatorit aktual të vendit, tha: “Ne do të pranojmë vetëm luftën dhe restaurimin e tokës së uzurpuar… për t’ju dëbuar ju, agresorë, dhe për t’ju hedhur në det përgjithmonë. ”

Hamasi, personat e armatosur të të cilit vranë 1,400 njerëz më 7 tetor, e përdorin sloganin si thirrje për zhdukjen e Izraelit.

“Hamasi kundërshton çdo alternativë përpos çlirimit të plotë të Palestinës, nga lumi në det”, thotë kushtetuta e organizatës e vitit 2017.

Në vitin 2021, shkrimtari palestinezo-amerikan Yousef Munayyer argumentoi se ata që panë ambicie gjenocidale në frazë, ose në të vërtetë një dëshirë të paqartë për shkatërrimin e Izraelit, e bënë këtë për shkak të islamofobisë së tyre.

Në vend të kësaj, argumentoi ai, ishte thjesht një mënyrë për të shprehur një dëshirë për një shtet në të cilin “palestinezët mund të jetojnë në atdheun e tyre si qytetarë të lirë dhe të barabartë, as të dominuar nga të tjerët dhe as duke i dominuar ata”.

Konteksti dhe qëllimi janë kyçe. Karta themeluese e partisë Likud të Benjamin Netanyahut thotë: “Midis detit dhe Jordanit do të ketë vetëm sovranitet izraelit”.